الثلاثاء، 24 مارس 2020

نهێنی دەستشۆردن و رێگرتن لە مەترسیدارترین ڤایرۆسی جیهان
ئەمەی دەبینرێت دەستێکی ئاسایی هەر کەسێکە رۆژانە

Before washing your hands germs on the hands show up as white underneath a UV light

بەئامێری وێنەگرتنی تیشکی سەروبنەوشەیی قۆناخ بە قۆناخ بینەربن

هەرچەندە دیمەنی دەستەکان شەوقدارتربن، نیشانەی ئەوەیە پیسترە

 زۆرینەی مرۆڤایەتی دەستشۆردنەکەیان تەنها بۆ ماوەی سێ چرکەی پێدەچێت 

ببینن زۆرینەی بەکتریا زیانبەخشەکانی پێوە ماوەتەوەQUICK RINSE AND SHAKE:  Research suggests that up to a quarter of us only briefly rinse our hands, but as this picture shows, that is not enough. The rinse and shake doesn't achieve much; after running your hands under the tap for three seconds, hands show up as glowing white under the camera — suggesting most of the germs have been left there

هێشتنەوەی دەستەکان بۆ ماوەی ٦چرکە لەبەردەم ئاوی خاوێندا بەبێ سابون
SIX-SECOND WASH — NO SOAP: Six seconds is the average length of time people spend washing their hands. But this is not long enough to remove germs effectively — there is still a high concentration on the backs, around the wedding ring and under the fingernails. Washing the hands for slightly longer has reduced the white areas compared with rinse and shake — no doubt because this time the hands have been dried with a towel. And damp hands transfer germs much more easily so drying them is key
سابون بەکتریا و ڤایرۆس ناکوژێت، بەڵکو ڕایدەماڵێت

بەکارهێنانێکی خێرای سابون ئەم گۆڕانکاریانە ئەنجام دەدات

SIX-SECOND WASH WITH SOAP: The most important part of hand washing is using soap — it’s sticky, so you have to wash it off. Soap doesn’t kill bacteria, it gets rid of them: one end of the soap molecule attaches to water while the other end attaches to dirt (which is where the germs will be). Lathering with soap also enhances the rubbing action. Hygiene expert Lisa Ackerley said: ‘Scrub the fingertips against your palms to clean under the nails’پاش ٢٠ چرکە دەستەکان خاوێن دەکاتەوە و تەنها چەند جێگایەک دەمێنێتەوە

20 SECONDS WITH SOAP: Around 20 seconds is roughly how long you should wash for, according to the NHS. As you can see from the picture, there are far fewer white areas than with the typical six-second wash. The only white areas are the crescents around the cuticles, a patch on the side of the thumb and a streak on the top of the little finger. 'You need that time to clean all the little bits of your hands,' said hygiene expert Lisa Ackerley.بەڵام ئەگەر ٣٠ چرکە بخایەنێت بەتەواوی خاوێن دەبێتەوە
30 SECONDS WITH SOAP: The Centres For Disease Control and Prevention in the U.S. suggests washing for up to 30 seconds. There is a visible difference — there are even fewer white areas. The crescents of germs around the cuticles in the 20-second picture have all but gone — though amazingly, there is still a trace. So should you be washing for longer? It could remove the rest of the germs, but 'it's getting rid of the majority that matters', Dr Val Curtis, a public health expert at the London School of Hygiene & Tropical Medicine, said






















الأربعاء، 2 أغسطس 2017

گه‌شتێكی پیاده‌ڕه‌و بۆ چیای سورێن و ئه‌شكه‌وتی دێرینی #هه‌زاره‌سون


رۆژی 25/3/2016 له‌به‌رده‌م پارك تاوه‌ر(ته‌نیشت پاركی ئازادی)ی شاری سلێمانییه‌وه‌ له‌گه‌ڵ "گروپی ره‌شاقه‌ و له‌شجوانی" له‌ كاتژمێر 8.00ه‌وه‌ به‌دوو كۆسته‌ر (نزیكه‌ی 50 كه‌س) به‌ره‌و چیای سورێن به‌ڕێكه‌وتین و چه‌ند وێستگه‌یه‌كی گرنگ و بابه‌تی سروشتی و كلتوری و مێژویی... تابلۆی گه‌شته‌كه‌ی پێكهێنا و لێره‌ باسی هه‌ندێكیان ده‌كه‌م.















گروپی ره‌شاقه‌ و له‌شجوانی له‌شاری سلێمانی، هه‌وڵی چه‌ند گه‌نجێكه‌ بۆ گرنگیدان به‌ ره‌شاقه‌ و جوانی له‌ش و سروشتی كوردستان.. به‌شێوه‌یه‌كی قازانج نه‌ویست و خۆبه‌خشانه‌. پێشتر چه‌ند ئه‌ندامێكی خانه‌واده‌كه‌م و چه‌ند هاوڕێیه‌كم گه‌شیان له‌گه‌ڵ ئه‌نجامدابون و باسی چۆنێتی به‌ڕێوه‌چونی گه‌شته‌كان و جۆری ئیداره‌دانی گه‌شته‌كانیان بۆ ده‌كردم... هه‌ر بۆیه‌ كاتێك پۆستێكی په‌یجه‌كه‌یانم له‌ تۆڕی كۆمه‌ڵایه‌تی فه‌یسبوك بینی و ژماره‌ ته‌له‌فۆنی له‌سه‌ر بوو، په‌یوه‌ندیم پێوه‌ كردن و ناوی خۆم تۆماركرد بۆ ئه‌وه‌ی سبه‌ی (هه‌ینی) له‌گه‌ڵیان بم و ئه‌وانیش به‌وپه‌ڕی رێزه‌وه‌ قبوڵیان كرد.

گه‌شته‌كه‌ به‌ره‌و چیای سورێن بوو، ئه‌زمونێكی نوێی ژیانم بوو، كه‌ ژماره‌یه‌ك لاو كه‌ ته‌مه‌نیان له‌نێوان (16-25) ساڵ ده‌بوون، خۆیان سه‌رجه‌م كاره‌كانیان رێكخستبوو، به‌شێوه‌یه‌كی زۆر رێكخراو، لاوی چاوكراوه‌ و به‌توانا و لێهاتوو... داوای ئه‌وه‌یان له‌هه‌موان كردبوو كه‌ به‌شی خۆمان خواردنی نیوه‌ڕۆ و 6 ده‌به‌ی بچوكی ئاوی خواردنه‌وه‌ له‌گه‌ڵ خۆمان ببه‌ین.



كاتژمێر (9.00) گه‌یشتینه‌ سه‌یدسادق و له‌وێ هه‌ندێك له‌ ئاماده‌بوان نانی به‌یانییان خوارد و هه‌ندێك كه‌لوپه‌لی پێویستی گه‌شته‌كه‌یان كڕی، پێشتر من چه‌ند خواردنێكی ساده‌م له‌گه‌ڵ خۆم بردبوو، هه‌ر بۆیه‌ ته‌نها دوو نانی دیكه‌م كڕی و بۆ ئیحتیات، به‌ڕێكه‌وت له‌ ته‌نیشت گه‌نجێكی ئه‌ندازیاره‌وه‌ دانیشتبوم، قه‌ده‌ریش وای هێنا سه‌رجه‌م وێستگه‌كانی ئه‌و رۆژه‌ هه‌ر به‌یه‌كه‌وه‌ بوین.

كاتێك گه‌یشتینه‌ یه‌كێك له‌ كانییه‌كانی سه‌ر رێگاكه‌، جوتیارێكمان بینی كه‌ به‌ درێژایی دوو كیلۆمه‌تر له‌سه‌ر ئه‌ركی خۆی بۆرییه‌كی ئاوی راكێشابوو بۆ ناو باخه‌كه‌ی بۆئه‌وه‌ی بۆ بواری كشتوكاڵ و ئاژه‌ڵداریی سودی لێ وه‌ربگرێت.



ئه‌و كاته‌ی له‌ناو دۆڵه‌كه‌دا بوین، ده‌نگی وه‌ڕینی چه‌ند سه‌گێكمان بیست له‌ لاپاڵی چیاكه‌وه‌ تا ده‌هات ده‌نگیان نزیك ده‌بۆوه‌، به‌راستی ترس له‌ ئه‌ندامانی گروپه‌كه‌ نیشت له‌وه‌ی مه‌جالی گه‌ڕانه‌وه‌مان نه‌مابوو، نه‌شمان ده‌توانی به‌ره‌و به‌رزاییه‌كه‌ به‌خێرایی بڕۆین له‌به‌ر هیلاكی، له‌وكاته‌دا شوانێك فریامان كه‌وت، دواتر بۆمان ده‌ركه‌وت كه‌ خاوه‌نی پڕۆژه‌ ئاژه‌ڵدارییه‌كه‌یه‌ و ئه‌و سه‌گانه‌ ته‌نها گوێڕایه‌ڵی ئه‌ون و ماڵی كردون، خۆی به‌م شێوه‌یه‌ قسه‌ی بۆ كردین:




له‌ چیای سورێن، به‌شێك له‌ گونده‌كان له‌ كانی (چاوه‌ چناره‌) سود ده‌بینن بۆ كشتوكاڵ و راكێشانی بۆری بۆ ئاوی خواردنه‌وه‌ی ماڵه‌كانی گونده‌كان، ئه‌م كانییه‌ شوێنێكی زۆر سه‌رنجڕاكێشی هه‌یه‌ و چه‌ندین باڵنده‌ی جۆراوجۆر له‌و نزیكه‌ هێلانه‌یان كردوه‌ و گوندنشینه‌كان ده‌یانوت جاران به‌ پۆل كه‌و و سوێسكه‌ و باڵنده‌ی دیكه‌ی كوێوی هاتون بۆ ئاوخواردنه‌وه‌ له‌و كانییه‌، به‌ڵام ئێستا كه‌متر دێن و زیاتر له‌ناو چه‌مه‌كه‌ی خوار كانییه‌كه‌ ده‌بینرێن.



دیمه‌نێك كه‌ زۆر ئازاڕبه‌خش بوو له‌م گه‌شته‌دا بینیمان، ئه‌ویش یه‌كێك له‌ ئه‌شكه‌وته‌ مێژوییه‌كانی ئه‌و چیایه‌ كه‌ناوی ئه‌شكه‌وتی (هه‌زاره‌سون) بوو، له‌ قۆناغه‌ جیاجیاكانی میێژوی كوردستاندا خزمه‌تی كردووه‌ و له‌ناو خه‌ڵكی ئه‌و ناوچه‌یه‌دا چه‌ندین چیرۆكی له‌گه‌ڵ خۆیدا هه‌ڵگرتوه‌، ئه‌و ئه‌شكه‌وته‌ كراوه‌ته‌ شوێنی به‌خێوكردنی ئاژه‌ڵ و پڕۆژه‌یه‌كی گاوداری تێدا جێبه‌جێ ده‌كرێت، هه‌ر بۆیه‌ كه‌س ناتوانێت وه‌كو پێویست له‌و جێگایه‌ نزیك بێته‌وه‌ له‌به‌ر بۆنه‌ ناخۆشه‌كه‌ی.




الأحد، 16 يوليو 2017




  ساخته‌ هه‌واڵ و رای گشتی‌
به‌رهه‌م عومه‌ر

له‌ هه‌رێمی كوردستاندا به‌رده‌وام كه‌سایه‌تی و لایه‌نه‌ سیاسیه‌كان و كۆمپانیا و نوێنه‌ری هێزه ناكۆكه‌كان...هتد له‌رێگای جیاجیاوه‌ دژایه‌تی یه‌كتریان كردووه‌ و كاریگه‌رییان له‌سه‌ر خه‌ڵك و رای گشتی دروست كردووه‌، بۆ نمونه‌ لایه‌نه‌ سیاسییه‌كان جگه‌ له‌وه‌ی هه‌وڵی ئه‌وه‌یانداوه‌ یه‌كتری لاواز بكه‌ن و پێكدادانیان هه‌بووه‌، خه‌ڵكیشیان به‌چه‌ندین بابه‌تی ساخته‌ و هه‌واڵی درۆ مه‌شغوڵ كردووه‌ كه‌ دۆخێكی ده‌رونی و كۆمه‌ڵایه‌تی زۆر سه‌ختی دروستكردووه‌.

له‌م هه‌رێمه‌ی ئێمه‌دا جگه‌ له‌وه‌ی جێگای پێكدادانی چه‌ندین به‌رژه‌وه‌ندی وڵاتانی زلهێزه‌، له‌ناوخۆشدا هێزه‌ سیاسیه‌كان به‌بێ هیچ سڵه‌مینه‌وه‌یه‌ك هه‌واڵی ساخته‌ و زانیاری بێ بنه‌ما و گوتاری گومڕاكردن و وێنه‌ و ڤیدیۆی دروستكراو بڵاوده‌كه‌نه‌وه‌ و ئاستی هۆشیاری رای گشتی نه‌خۆش ده‌خه‌ن و كارگه‌یشتوه‌ته‌ ئه‌و ئاسته‌ی هه‌واڵی راست له‌ هه‌واڵی ناڕاست جیاناكرێته‌وه‌ و كه‌س له‌خه‌می راستی بابه‌ته‌كاندا نیه‌.

 به‌رده‌وام هێزه‌ تاریكبینه‌ گه‌نده‌ڵه‌كان خوازیاری دۆخێكی له‌وچه‌شنه‌ن، بۆئه‌وه‌ی كه‌س له‌ راستی و دروستی ئه‌و ئاژاوانه‌ تێنه‌گان ئه‌وان به‌رهه‌میانهێناوه‌، بۆئه‌وه‌ی خه‌ڵك نه‌زانێت چه‌ندێك زیانی به‌ركه‌وتوه‌، بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ش چه‌ندین ده‌زگای میدیایی زه‌به‌لاح و بودجه‌ی زۆر و زه‌وه‌ند ته‌رخان ده‌كه‌ن و راستیه‌كان له‌ خه‌ڵك وون ده‌كه‌ن.


ساخته‌ هه‌واڵ یان هه‌واڵی بێ بنه‌ما - Fake news
به‌ "به‌ڵا دێرینه‌ نوێیه‌كه‌" ناوی ده‌برێت، به‌و واتایه‌ی ئه‌م بابه‌ته‌ به‌رده‌وام له‌گه‌ڵ مێژوی مرۆڤدا هه‌بووه‌، به‌ڵام تازه‌ شێوازی‌ مه‌ترسیداری به‌كارهێنانیان ده‌ركه‌وتون و له‌ئێستاد هه‌ڵمه‌تی جیهانی به‌ڕێوه‌ ده‌چێت بۆ قه‌لاچۆكردنی هه‌واڵی ساخته‌ و سه‌رچاوه‌كانی.

ناوه‌نده‌ جیهانییه‌ باڵاكان به‌رده‌وام له‌هه‌وڵی به‌ره‌وپێشبردنی میكانیزمی بنه‌بڕكردنی هه‌واڵی ساخته‌دان و له‌ نوێترین هه‌نگاودا كۆمپانیای فه‌یسبوك له‌مانگی رابردوودا تیمی ئاسایشی زانیارییه‌كانی به‌گه‌ڕخست بۆ ئاماده‌كردنی چه‌ند رێوشوێنێك دژی ئه‌و ناوه‌نده‌ میدیایی و كه‌سایه‌تیه‌ جیهانی و سه‌رچاوانه‌ی تۆڕی كۆمه‌ڵایه‌تی فه‌یسبوك خراپ به‌كارده‌هێنن بۆ به‌جێهێشتنی كاریگه‌ری نیگه‌تیڤ و بڵاوكردنه‌وه‌ی هه‌واڵی ساخته‌، واته‌ له‌ كوردستانیشه‌وه‌ خه‌ڵك ده‌توانن ریپۆرتی ئه‌و هه‌واڵ و وێنه‌ ساختانه‌ بكه‌ن كه سوپای تۆڕی كۆمه‌ڵایه‌تی و موچه‌خۆرانی ئۆنلاین له‌‌ "ژوری عه‌مه‌لیات"ی لایه‌نێكی سیاسی دیاریكراو بۆ گه‌وجاندنی رای گشتی و شێواندنی كه‌سایه‌تییه‌ك یان لایه‌نێكی سیاسی بڵاوی ده‌كه‌نه‌وه‌.

مانگی رابردو له‌ ئه‌مریكا چاومكه‌وت به‌ (David Mikkelson)، كه‌ دامه‌زرێنه‌ری یه‌كه‌م ده‌زگای وردبینی هه‌واڵه‌ به‌ناوی (سنودن Snoden)، یه‌كێكه‌ له‌ راوێژكاره‌كانی كۆمپانیای فه‌یسبوك بۆ قه‌لاچۆكردنی هه‌واڵی ساخته‌ كه‌ له‌لایه‌ن به‌كارهێنه‌رانی تۆڕه‌ كۆمه‌ڵایه‌تییه‌كانه‌وه‌ بڵاوده‌كرێته‌وه‌، وتی؛ هه‌واڵی ساخته‌ ئه‌توانرێت به‌و تاوانه‌ بناسێنرێت كه‌ هێشتا له‌جیهاندا به‌یاسا قه‌لاچۆ نه‌كراوه‌، هه‌وڵی كه‌م و سه‌ره‌تایی هه‌یه‌ بۆ روبه‌ڕوبونه‌وه‌ی، به‌ڵام به‌هۆی جیاوازی ئامانجه‌كانی و به‌رده‌وام نوێبونه‌وه‌ی شێوازی هه‌واڵه‌ ساخته‌كان و سه‌ختی ناسینه‌وه‌یان، نه‌توانراوه‌ به‌شێوه‌یه‌كی دروست مامه‌ڵه‌یان له‌گه‌ڵدا بكرێت.

وتیشی؛ ئێمه‌ زۆرترین هه‌وڵمان هه‌بوه‌ له‌ ئه‌مریكا و جیهاندا بۆ هاوكاریكردنی رۆژنامه‌نوسان و ناوه‌نده‌ میدیاییه‌كان بۆئه‌وه‌ی هه‌واڵی ساخته‌ بناسنه‌وه‌، به‌ڵام له‌به‌رئه‌وه‌ی دروستكردنی هه‌واڵی ساخته‌ حه‌زێكی به‌رده‌وامی ناو ناخی كه‌س و لایه‌ن و ده‌زگاكانه‌ بۆئه‌وه‌ی زیان بگه‌یه‌نن به‌ لایه‌نی به‌رامبه‌ر، هێشتا نه‌توانراوه‌ به‌ته‌واوی رێگه‌ی لێ بگیرێت.

 زۆرجار سه‌رۆكی وڵاتێك ده‌بینین له‌ میدیاكانه‌وه‌ زانیاری ساخته‌ بڵاوده‌كاته‌وه‌ به‌بێ ئه‌وه‌ی بتوانێت بیسه‌لمێنێت، هێزێكی سیاسی بۆ له‌ناوبردن و كه‌مكردنه‌وه‌ی ده‌نگده‌ری نه‌یاره‌كانی په‌نا بۆ دروستكردنی ئه‌و هه‌واڵانه‌ ده‌بات كه‌ خۆی حه‌زی پێده‌كات و رای گشتی پێیان ناخۆشه‌ و ئه‌نجامی هه‌ڵبژاردنه‌كان ده‌گۆڕێت.

به‌پێی رێنماییه‌كانی ده‌زگای (Snoden) كه‌ خاوه‌نی به‌ناوبانگترین پێگه‌ن‌ بۆ ئاشكراكردنی هه‌واڵ و وێنه‌ و ڤیدیۆی ساخته‌، چه‌ند رێوشوێنێك پێشنیارده‌كه‌ن بۆ ناسینه‌وه‌ی هه‌واڵی ساخته‌. وه‌كو؛

1- وردبینی له‌ مێژوی بابه‌تی بڵاوكراوه‌ و ئه‌و سه‌ره‌داوانه‌ی په‌یوه‌ندییان به‌ هه‌واڵه‌وه‌كه‌ هه‌یه‌.
2- گه‌ڕان به‌دوای ئه‌و ده‌زگایه‌ی هه‌واڵه‌كه‌ی بڵاوكردوه‌ته‌وه‌.
3- گه‌ڕان به‌دوای هۆكاری بڵاوكردنه‌وه‌ی بابه‌ته‌كه‌ و شێوازی نوسینه‌كه‌ و نوسه‌ره‌كه‌ی.
4- به‌دواداچون بۆ ئه‌و لینك و سه‌رچاوانه‌ی پێده‌چێت له‌ دروستكردنی هه‌واڵه‌كه‌دا به‌كارهێنرابن.
5- وردبینی له‌و كۆت و وێنانه‌ی نیشانه‌ی پرسیاریان له‌سه‌ره‌.
6- گه‌ڕان به‌دوای ئه‌و پێگانه‌ی جارێكی دیكه‌ هه‌واڵه‌كه‌یان بڵاوكردوه‌ته‌وه‌.

ئه‌زمونه‌ پێشكه‌وتوه‌كان:
له‌جیهاندا چه‌ند ئه‌زمونێك هه‌یه‌ بۆ بنه‌بڕكردنی هه‌واڵی ساخته‌ و به‌سزاگه‌یاندنی سه‌رچاوه‌ ساخته‌كان یان ئه‌و كه‌سانه‌ی زانیاری ساخته‌ بڵاوده‌كه‌نه‌وه‌، وه‌كو؛
1- سه‌ره‌تای مانگی 4ی ئه‌مساڵ، وڵاتی ئه‌ڵمانیا یاسایه‌كی بۆ دیاریكردنی رێوشوێن و جۆری سزاكان بۆ بڵاوكردنه‌وه‌ی هه‌واڵی ساخته‌، ده‌ركرد و ئێستا خه‌ڵك ده‌توانن به‌پێی ئه‌و یاسایه‌ سكاڵا تۆماربكه‌ن و سه‌ركرده‌یه‌كی سیاسی یان ده‌زگایه‌كی میدیایی یان هه‌ر پێگه‌یه‌ك به‌سزا بگه‌یه‌نن كه‌ زانیاری ساخته‌ی بڵاوكردوه‌ته‌وه‌ و هه‌وڵی گه‌وجاندنی خه‌ڵكیداوه‌.
2- وڵاتی چیك، دامه‌زراوه‌یه‌كی به‌ناوی "یه‌كه‌ی بنه‌بڕكردنی هه‌واڵی ساخته‌" دامه‌زراند و راپۆرتی ساڵانه‌ی ده‌بێت له‌باره‌ی ئه‌و پێگه‌ و لایه‌نه‌ سیاسی و كۆمپانیایانه‌ی هه‌واڵی ساخته‌یان بڵاوكردوه‌ته‌وه‌.
3-   ویلایه‌ته‌ یه‌كگرتوه‌كانی ئه‌مریكا، له‌ساڵی 2016ه‌وه‌ كار بۆ ده‌ركردنی یاسای قه‌لاچۆكردنی پروپاگه‌نده‌ ساخته‌ ده‌ره‌كی و چه‌واشه‌كارییه‌كان ده‌كات، به‌ڵام هێشتا گفتوگۆكان له‌وباره‌یه‌وه‌ ته‌واو نه‌بوون، چونكه‌ هه‌ندێك پێیان وایه‌ ئه‌م جۆره‌ یاسایه‌ ئه‌كرێت له‌لایه‌ن ده‌سه‌ڵاتدارانه‌وه‌ به‌كاربهێنرێت بۆ فشارخستنه‌ سه‌ر ئازادی راده‌ربڕین، كه‌ ئه‌وه‌ش له‌پێی ده‌ستوری وڵات سه‌لمێنراوه‌ بۆ هه‌موو كه‌سێك.














الخميس، 1 ديسمبر 2016

تره‌مپ یان شاسوار


یه‌كه‌م زنجیره‌ی به‌رنامه‌ی (هه‌نگاوی یه‌كه‌م) له‌لایه‌ن شاسوار عه‌بدولواحید و ستافێكی گه‌نجه‌وه‌ پێشكه‌ش ده‌كرێت، كه‌ ئه‌وه‌ش هاوشێوه‌ی به‌رنامه‌یه‌كی ته‌له‌فیزیۆنی (دۆناڵد تره‌مپ)ه‌ كاتێك كه‌ پێشكه‌شكاری به‌رنامه‌یه‌كی ته‌له‌فیزیۆنی بوو له‌ ئه‌مریكا.

تره‌مپ له‌ چه‌ند ساڵی رابردوودا جگه‌ له‌وه‌ی سه‌رمایه‌داربوو، پاشای شاشه‌ بوو له‌ ئه‌مریكا، له‌ به‌رنامه‌یه‌كی ته‌له‌فیزیۆنیدا كه‌ له‌ كه‌ناڵی NBC به‌ناوی (The Apprentice) واته‌* (شاگرد یان مه‌شقپێكراو) په‌خشده‌كرا.. تیایدا تره‌مپ ره‌مزی پیاوێكی بزنسمانی خاوه‌ن كاریزمابوو، به‌وه‌ ناسراوبوو قسه‌ی زۆر ره‌ق و ناشرینی به‌رامبه‌ر به‌شدارانی به‌رنامه‌كه‌ی ده‌كرد و ده‌یشكاندن.

ئه‌و به‌رنامه‌یه‌ كه‌ 14 وه‌رزی لێ پێشكه‌شكرا، ده‌یان گروپی گه‌نج و خه‌ڵكی به‌هره‌داری ئه‌مریكا به‌شدارییان ده‌كرد و پڕۆژه‌یان پێشكه‌ش ده‌كرد و كێبڕكێیان بوو بۆئه‌وه‌ی خه‌ڵاتی گه‌وره‌ی (تره‌مپ - THE DON) به‌ده‌ستبهێنن و ببنه‌ خاوه‌نی پڕۆژه‌ی وه‌به‌رهێنان، ئه‌و كه‌سانه‌ش كه‌ له‌به‌رنامه‌كه‌دا شایسته‌ نه‌بونایه‌ پێی ده‌وتن؛ "You are Fired- تۆ ده‌ركرایت" و هه‌ندێكجار لێیان توڕه‌ ده‌بوو، ده‌یشكاندن له‌به‌رئه‌وه‌ی نه‌یانتوانیوه‌ گروپی كار به‌ڕێوه‌به‌رن.

كاتێكیش تره‌مپ ویستی خۆی كاندید بكات بۆ پۆستی سه‌رۆكایه‌تی ئه‌مریكا، زۆرینه‌ی گه‌نجی ئه‌مریكا ده‌نگیان پێدا، له‌به‌رئه‌وه‌ی چه‌ندین ساڵه‌ خۆی وه‌كو نمونه‌یه‌كی باڵا خستبوه‌ڕوو... ئه‌گه‌رچی سیاسی نه‌بوو، به‌ڵام توانی ستراتیژی كاركردنی خۆی بۆ به‌ڕێوه‌بردنی كه‌مپینی هه‌ڵبژاردنه‌كه‌ی به‌سه‌ركه‌وتوانه‌ ئه‌نجام بدات ئه‌گه‌رچی دوژمنی زۆربوو له‌ناو تیمه‌كه‌ی خۆشیدا.

ئه‌وه‌ له‌ ئه‌مریكا. به‌ڵام له‌ كوردستان به‌ڕێز؛ شاسوار عه‌بدولواحید، كه‌ خاوه‌نی كۆمپانیای نالیایه‌ و به‌رنامه‌یه‌كی نوێ پێشكه‌ش ده‌كات به‌ناوی (هه‌نگاوی یه‌كه‌م) به‌هه‌مان ستایلی ئه‌و به‌رنامه‌یه‌یه‌... به‌ڵام له‌كاتی چاوپێكه‌وتنه‌كانیدا، نه‌خۆی باسی ده‌كات و نه‌ راستگۆیانه‌ خواستی خۆی راگه‌یاندووه‌ بۆ هاتنه‌ دنیای سیاسه‌ته‌وه‌.

مرۆڤ زۆر ئاساییه‌ رێگای جیاواز و ئه‌زمونكراو بۆ ئامانجه‌كانی خۆی هه‌ڵبژێرێت، به‌ڵام كاتێك بابه‌تێك په‌یوه‌ندی به‌ مافی گشتیی و بواره‌ كۆمه‌ڵایه‌تییه‌وه‌كه‌وه‌ هه‌بوو، باشتره‌ ئه‌مانه‌ت و راستگۆیی له‌ گوتاردا بپارێزرێت.

ئێمه‌ هه‌مومان بینیمان روماڵی كه‌ناڵی نالیا بۆ سه‌ركه‌وتنی ترامپ، و جۆری ته‌حریری هه‌واڵه‌كانیان بۆ هه‌ڵمه‌تی هه‌ڵبژاردنی ترامپ، له‌شێوه‌یه‌كدا ره‌نگیدایه‌وه‌ كه‌ رێگا بۆ به‌ڕێزێكی دیاری كۆمپانیای نالیا خۆشبكرێت بۆئه‌وه‌ی خه‌ڵكی كوردستان له‌ هه‌ڵبژاردنه‌كانی داهاتودا ده‌نگ بده‌ن به‌و كاندیده‌ی پێشتر بزنسمان بووه‌، ئه‌گه‌رچی سیاسی نه‌بووه‌.

خیتابی دركپێكراوی ناو هه‌واڵه‌كانی كه‌ناڵی نالیا ئه‌وه‌بوو كه‌ بۆ خه‌ڵكی بسه‌لمێنێت كه‌ "هه‌میشه‌ بزنسمان كه‌ ده‌بێته‌ سیاسی، سه‌ركه‌وتوو ده‌بێت، به‌ڵام كاتێك سیاسییه‌ك ده‌بێته‌ بزنسمان شكستخواردوو ده‌بێت".

له‌به‌رئه‌وه‌ عه‌یب نییه‌ ئه‌گه‌ر راستگۆیانه‌ به‌ خه‌ڵك بڵێی بۆچی ده‌ته‌وێت زیاتر ببیته‌ كه‌سایه‌تییه‌كی گشتی، چونكه‌ بۆ نه‌وه‌ی نوێ سیفه‌تی پێشمه‌رگایه‌تی كۆن یان به‌شداریكردن له‌ راپه‌ڕین...هتد له‌گۆڕێ نه‌ماون و پێویسته‌ رێگای نوێ بدۆزرێته‌وه‌.



تێبینی؛ كلیك له‌و پیته‌ هاوپێچكراوانه‌ بكه‌ بۆ بینینی به‌رنامه‌كه‌ی ترامپ

الأحد، 6 نوفمبر 2016

زيندانی نوگره‌سه‌لمان

ناوی زيندانێك كه‌ هه‌رگیز نابێت له‌ یاده‌وه‌ری گه‌لی كوردا بسڕێته‌وه‌، چونكه‌ ئه‌وه‌ دواین خه‌ڵاتی عێراق بوو بۆ خه‌ڵكی كوردستان، دواین شاباشه‌ بۆ نه‌ته‌وه‌یه‌ك كه‌ سود له‌ هه‌ڵه‌ مێژوییه‌كانی خۆی وه‌رناگرێت.

نوگره‌ سه‌لمان یه‌كێكی تره‌ له‌و مۆنۆمێنتانه‌ی له‌سه‌ر ئێسكی منداڵ و كه‌سانی ئیختیار و به‌ته‌مه‌نی ئه‌م وڵاته‌ بونیاد نراوه‌...

كه‌م نین ئه‌و زیندانه‌ نهێنیانه‌ی حزبه‌ كوردیه‌كانیش وه‌كو نه‌ریتی ده‌زگا داپڵۆسێنه‌ره دژه‌ كورده‌كان بونیادیان ناون...

#نوگره‌ _سه‌لمان
#نوگره‌سه‌لمان
#نقرة_سليمان

الأحد، 9 أكتوبر 2016

خه‌یار و ته‌ماته‌ فرۆشتن و نه‌وتفرۆشتنه‌كه‌ی ئه‌مان

خه‌یار و ته‌ماته‌ فرۆشتن و نه‌وتفرۆشتنه‌كه‌ی ئه‌مان


#به‌رهه‌م_عومه‌ر

نێچیرڤان بارزانی، رۆژی 28/5/2014 كاتێك له‌گه‌ڵ د. ئاشتی هه‌ورامی، وه‌زیری سامانه‌ سروشتیه‌كان، سه‌ردانی په‌رله‌مانی كوردستانی كرد و له‌به‌رده‌می كامێرادا وتی: له‌ به‌غدا وه‌ك سوكایه‌تى به‌ كورد و حكومه‌تى هه‌رێم، به‌رپرسانى به‌غدا پێیان وتین؛ كاكه‌ ئێوه‌ نازانن نه‌وت بفرۆشن، چونكه‌ فرۆشتنى نه‌وت وه‌ك فرۆشتنى خه‌یار و ته‌ماته‌ نییه‌.

هه‌روه‌ها به‌ ته‌وسه‌وه‌ وتی: بۆ وه‌ڵامدانه‌وه‌ى ئه‌و قسه‌یه‌ ئێمه‌ ده‌ستمان كرد به‌ فرۆشتنى نه‌وتى هه‌رێم، بۆ ئه‌وه‌ى بۆ به‌غداى بسه‌لمێنین كه‌ ده‌توانین به‌ باشترین شێوه‌ ئه‌و كاره‌ بكه‌ین.

خاوه‌نی ئه‌م جۆره‌ به‌ڵێنه‌ درۆینه‌یه‌، هه‌رگیز ناتوانێت شانازی ئه‌وه‌ بكات؛ كه بتوانێت‌ ته‌ماته‌ فرۆشێكی سه‌ركه‌وتو بێت، چونكه‌ ده‌ستی كه‌شف بووه‌، عه‌ره‌بانچی‌ جێگای شانازی كه‌سوكار و خێزانه‌كه‌یه‌تی، ته‌ماته‌ و خه‌یار و میوه‌هاتی خۆی ئه‌فرۆشێت و به‌ ئیحترام و رێزه‌وه‌، عاره‌قی ماندوبونی خۆی ده‌سڕێت و ئێواره‌ (5 بۆ 10) هه‌زار دیناری په‌یداكردووه‌ و ناهێڵێت ماڵ و منداڵی موحتاج ببن، هه‌موو كه‌س ده‌زانێت چی ده‌كات و چۆن په‌یدای ده‌كات و بۆ كێی په‌یدا ده‌كات... به‌ڵام ئه‌م سه‌ركرده‌یه‌ی ئێمه‌ و یار و یاوه‌ره‌كانی میلله‌تێكیان له‌ لوتكه‌ی غروره‌وه‌ هێنایه‌وه‌ بۆ سواڵكردن و قه‌رزكردن و ده‌ستكردن به‌ گیرفانی به‌تاڵدا... له‌ لوتكه‌ی ده‌وڵه‌مه‌ندیدا بانكه‌كانیان فه‌رهود كردین... هه‌موو ئاڵتونه‌ ره‌شه‌كانیان دزی و ڕستێك و ئه‌ستونێك به‌ڵێنی درۆی بۆ به‌جێهێشتین.

ئه‌مه‌ ئیتر وڵاته‌ و موئه‌سه‌ساته‌ و خه‌ڵكی ده‌وڵه‌تمه‌داری تێدایه‌...

بۆ زیاتر سه‌رئێشه‌، ئه‌مه‌ ده‌قی وتاره‌كه‌یه‌:
http://cabinet.gov.krd/a/d.aspx?s=040000&l=13&a=51621

الثلاثاء، 2 أغسطس 2016

جه‌نگی كه‌نداوی دووه‌م 1991 و داگیركردنی كوه‌یت و رزگاركردنی له‌لایه‌ن هاوپه‌یمانانه‌وه‌

راپۆرتێكی زۆر كاریگه‌ر و ورد، له‌باره‌ی جه‌نگی كه‌نداوی دووه‌م 1991 و داگیركردنی كوه‌یت و ئازادكردنی له‌لایه‌ن هێزه‌كانی هاوپه‌یمانانه‌وه‌.

ناخۆشبه‌ختانه‌ ئێمه‌ ته‌مه‌نمان كه‌وته‌ ئه‌و سه‌رده‌مه‌وه‌ كه‌ ده‌مانزانی ئه‌م جه‌نگه‌ رویداوه‌ و هه‌ندێك له‌ كه‌سوكار و دراوسێ و كه‌سه‌ ئاشناكانمان له‌ به‌جێهێنانی ئه‌ركی زۆره‌ملێی سه‌ربازیدا بۆ ئه‌و جه‌نگه‌ برابون، هه‌ر بۆیه‌ هه‌ستمان به‌ جه‌نگه‌كه‌ ده‌كرد.
خه‌ڵكیش به‌گشتی له‌ میدیا عێراقییه‌كان و رادیۆی مۆنتیكارلۆ و له‌نده‌ن و ئیسرائیل...هتد، ده‌نگدانه‌وه‌ و هه‌واڵیان له‌باره‌ی جه‌نگه‌وه‌ ده‌بیست...
به‌ڵام ئه‌م راپۆرته‌ ڤیدیۆییه‌، ئه‌و ورده‌كارییانه‌ی تێدایه‌ كه‌ ئه‌وكات و زۆر هه‌ستمان پێ نه‌كردووه‌ و وه‌كو یاری په‌زڵ، پارچه‌كانیمان له‌لایه‌ و وێنه‌ ته‌واوكراوه‌كه‌یمان له‌به‌رچاو نه‌بووه‌.

به‌و هیوایه‌ی بینه‌ری بن... به‌ڵام ده‌بێت بمانبورن كه‌ یاده‌روه‌ییه‌كی خۆش نییه‌.